Thực tế, thiên nhiên hầu khắp mọi nơi trên toàn cầu đã bị biến đổi đáng kể bởi những tác động từ con người và tác động trở lại từ thiên nhiên. Theo nghiên cứu của Diễn đàn chính sách- khoa học liên chính phủ về Đa dạng sinh học và dịch vụ hệ sinh thái (IPBES), 75% diện tích mặt đất đã bị biến đổi đáng kể, 66% diện tích đại dương đang chịu tác động tích lũy ngày càng tăng và hơn 85% diện tích đất ngập nước đã bị mất đi.
Trong bức tranh chung đó, Việt Nam cũng không là ngoại lệ với xu hướng suy giảm và khai thác chưa hợp lý các hệ sinh thái tự nhiên trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội. Theo đó, đang phải đối diện với những thách thức to lớn liên quan đến đa dạng sinh học, mất cân bằng hệ sinh thái.
Triển khai hành động vì Thập kỷ phục hồi hệ sinh thái sẽ tập trung các giải pháp chính. Một là, tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, trong đó tập trung chú trọng: Xây dựng ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020, trong đó quy định nội dung Bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên. Di sản thiên nhiên có tầm quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, giữ cân bằng sinh thái, cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên. Do vậy, việc hoàn thiện hành lang pháp lý về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học được Bộ Tài nguyên và Môi trường quan tâm và khẩn trương thực hiện trong thời gian này. Tập trung xây dựng hoàn thiện Chiến lược quốc gia về Đa dạng sinh học trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án kiểm kê, quan trắc, lập báo cáo và xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2040…
Hai là, phát triển mạng lưới các khu di sản thiên nhiên; đẩy mạnh các hoạt động kết nối với các địa phương, các khu di sản thiên nhiên, cảnh quan sinh thái quan trọng khác. Đầu tư nâng cao năng lực bảo vệ môi trường các khu di sản thiên nhiên. Triển khai thực hiện các hoạt động hưởng ứng, triển khai Đề án của Thủ tướng Chính phủ về việc trồng 1 tỷ cây xanh.
Ba là, bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng; củng cố và mở rộng các khu vực/hệ sinh thái tự nhiên có tầm quan trọng quốc gia, quốc tế. Tổ chức triển khai kiểm kê đất ngập nước ven biển và tổng hợp kết quả kiểm kê đất ngập nước trên toàn quốc; tăng cường năng lực quản lý đất ngập nước tại một số vùng trọng điểm, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Bốn là, tiếp tục các nỗ lực nhằm ngăn chặn sự suy giảm các loài động vật hoang dã bị đe dọa, đặc biệt các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, loài chim hoang dã di cư. Bảo tồn các giống cây trồng, vật nuôi bản địa, các chủng vi sinh vật quý, hiếm. Xây dựng, củng cố và tăng cường hiệu quả hoạt động của các cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học.
Năm là, kiểm soát, đánh giá tác động tiêu cực của các dự án, hoạt động kinh tế tới thiên nhiên, đa dạng sinh học. Xây dựng các nội dung, yêu cầu về bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học trong việc thực hiện các công cụ quản lý, kiểm soát tác động tới môi trường của các dự án, hoạt động phát triển kinh tế.
Ảnh minh họa.