CHƯ SÊ – CHIA SẺ KINH NGHIỆM TRỒNG NGÔ SINH KHỐI CHUYỂN ĐỔI TRÊN ĐẤT LÚA BỊ HẠN, ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CHĂN NUÔI

11/03/2022

     Trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nắng nóng gay gắt xảy ra trên diện rộng làm nhiều diện tích lúa Đông Xuân trên địa bàn huyện bị thiệt hại; gây tổn thất lớn cho người nông dân. Vì vậy, chuyển đổi cơ cấu cây trồng là giải pháp mà nhiều nông dân tại địa phương lựa chọn để giảm thiệt hại cho sản xuất trước tình hình hạn hán, thiếu nước. Một trong những cây trồng mà huyện đã và đang giúp người dân chuyển đổi trên đất lúa bị hạn vụ Đông Xuân là cây ngô sinh khối.
     Ngô sinh khối là cây ngô được thu hoạch ở giai đoạn bắp ngô chín sáp để làm thức ăn cho gia súc ăn cỏ (trâu, bò sữa). Thay vì thu hoạch để lấy hạt lúc bắp ngô đã chín hoàn toàn, cây ngô được thu hoạch ở giai đoạn bắp ngô chín sáp sẽ đảm bảo độ mềm, giàu dinh dưỡng và sự ngon miệng cho vật nuôi. Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của chăn nuôi bò sữa, bò thịt và các gia súc ăn cỏ tại nước ta, một số đơn vị khoa học và doanh nghiệp cũng đã có các nghiên cứu ban đầu về cơ cấu thức ăn thô xanh phù hợp dành cho gia súc. Theo nghiên cứu của Bộ môn Cây thức ăn chăn nuôi (Viện Nghiên cứu Ngô) phối hợp với Công ty TNHH Hạt giống Việt (VietSeed) thực hiện mới đây đối với nhiều loại cây thức ăn cho gia súc ăn cỏ cho thấy, ngô sinh khối là thức ăn thô xanh có chất lượng hàng đầu. Ngô cũng được đánh giá là có nhiều ưu điểm so với các loại cỏ khác như năng suất khá cao, có thể trồng bằng hạt trên diện tích lớn, chi phí trồng trung bình, dinh dưỡng tốt, rất dễ tiêu, ngon miệng.... Với điều kiện thiếu nguồn thức ăn bổ sung thì trồng ngô sinh khối sẽ đáp ứng được các nhu cầu đang thiếu hụt hiện nay cho các trang trại chăn nuôi.
     Trên địa bàn tỉnh Gia Lai, hiện nay đã nhiều địa phương đã mạnh dạn đưa ngô sinh khối vào canh tác và thu lợi nhuận cao so như huyện Ia Pal, huyện Chư Prông huyện Kông Chro. Đối với địa bàn huyện Chư Sê, ngô là loại cây đã phổ biến ở địa phương nên quen thuộc, thích hợp với đồng bào dân tộc thiểu số, đang được nhiều doanh nghiệp và HTX liên kết tiêu thụ. Việc thu hoạch ngay từ khi cây còn non giúp thời vụ của ngô sinh khối ngắn hơn, qua đó giảm thiểu tác động tiêu cực của thời tiết, thuận lợi cho việc bố trí thời vụ. Kỹ thuật trồng cơ bản áp dụng quy trình trồng ngô lấy hạt nên người dân dễ dàng thực hiện.
     Từ Hội nghị đầu bờ học tập kinh nghiệm trồng Ngô sinh khối tại huyện Ia Pa; huyện đã triển khai thành công hai chương trình hỗ trợ chuyển đổi diện tích lúa thường xuyên bị hạn sang trồng ngô sinh khối trong vụ Đông xuân 2020-2021 và 2021-2022 với tổng diện tích 35,35 ha; 182 hộ tham gia. Từ sự thành công của vụ Đông xuân 2020-2021; vụ Đông xuân 2021-2022, huyện tiếp tục hỗ trợ người dân triển khai 16,35 ha trồng ngô sinh khối chuyển đổi trên đất lúa bị hạn tại xã Bờ Ngoong, huyện Chư Sê. Ngân sách huyện hỗ trợ giống 70% kinh phí mua giống; còn lại 30% giống và toàn bộ phân bón do HTX Tinh dầu Bạc hà Tây - Bắc Gia Lai cấp ứng trước cho các hộ dân (hộ dân ghi nợ và sẽ trả khi thu hoạch sản phẩm).
     Sau hơn 3 tháng trồng, hiện nay ngô đang bắt đầu cho thu hoạch, năng suất trung bình đạt 50 tấn/ha. HTX liên kết thu mua toàn bộ sản phẩm vụ Đông Xuân 2021-2022 với giá 850 đồng/kg, doanh thu đạt được/ha là trên 42 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí đầu tư/ha khoảng 15 triệu đồng (chi phí hạt giống, phân bón bên liên hiệp cung ứng, các loại phân bón hộ dân bổ sung, cày, công trỉa, bón phân và chi phí khác); tổng lợi nhuận thu được bình quân thu được hơn 27 triệu đồng/ha chỉ sau hơn 3 tháng sản xuất. So với trồng lúa vụ Đông Xuân bị hạn làm giảm năng suất, sản lượng ở các vùng này từ 70% - mất trắng; năng suất trung bình/ha chỉ còn 30% đạt được khoảng gần 2.000 tấn; doanh thu đạt được/ha chỉ còn gần 11 triệu đồng; trừ chi phí đầu tư hơn người dân không còn lãi, chưa kể nếu mất trắng thì sẽ mất hoàn toàn chi phí đầu tư.
     Ngày 8/3 vừa qua, Liên hiệp Hợp tác xã Tinh dầu Bạc hà Tây - Bắc Gia Lai phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức Hội thảo đầu bờ tham quan, chia sẻ kinh nghiệm trồng Ngô sinh khối tại xã Bờ Ngoong để tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện nhân rộng mô hình trồng ngô sinh khối chuyển đổi diện tích lúa thường xuyên bị hạn vụ Đông Xuân 2021-2022. Tham dự có đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh; các HTX có nhu cầu sản xuất, liên kết tiêu thụ trên địa bàn, các phòng ban chuyên môn ở huyện cùng các hộ dân có nhu cầu học hỏi, tham quan, trao đổi kinh nghiệm về trồng ngô sinh khối. Tại hội thảo, các hộ dân đã được cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm trồng ngô sinh khối giúp bà con nông dân học tập, đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng trên những chân ruộng thiếu nước, góp phần nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế cho người dân.