Mỗi năm, nhà nước sẽ có những sự điều chỉnh về chế độ hưu trí để phù hợp với tình hình kinh tế xã hội. Vậy chính sách mới nhất năm 2023 có bổ sung mới và sửa đổi những quy định nào so với 2022? Tất cả những thông tin người lao động cần biết về chế độ hưu trí năm 2023 sẽ được tổng hợp trong bài viết dưới đây.
Những thay đổi trong chế độ hưởng lương hưu trí năm 2023
1. Tổng quan về chế độ hưu trí năm 2023
Chế độ hưu trí là phúc lợi mà người lao động được hưởng sau khi thực đóng
bảo hiểm xã hội đủ số năm quy định và đạt tới độ tuổi nghỉ hưu.
Theo đó, khi đạt đến độ tuổi được quy định, người lao động cần chuẩn bị hồ sơ và gửi về cơ quan BHXH nơi người đó đang thực hiện đóng BHXH.
Khi nhắc đến chế độ hưu trí, người lao động cần nắm được các thông tin về độ tuổi nghỉ hưu, mức hưởng lương hưu theo mức đóng BHXH. Tùy theo tình hình kinh tế xã hội, chính phủ sẽ liên tục đưa ra những chính sách mới cải cách theo từng năm để phù hợp hơn với người lao động.
2. Cập nhật thay đổi về chế độ hưu trí 2023
Năm 2023, chính sách hưu trí được cập nhật điều chỉnh một số nội dung về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động, mức hưởng lương hưu và mức đóng quỹ hưu trí của công chức, viên chức. Theo đó, những yếu tố này đều có xu hướng tăng theo lộ trình đã có trước và cập nhật phù hợp với mức lương cơ sở mới.
2.1. Cập nhật thay đổi về tuổi nghỉ hưu của người lao động
Theo quy định của Điều 169 trong Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 135/2020/NĐ-CP, tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ được điều chỉnh tăng dần cho đến khi nam giới đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ giới đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Năm 2023 là năm thứ 3 thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu, trong đó nam giới tăng thêm 03 tháng và nữ giới tăng thêm 04 tháng tuổi nghỉ hưu.
Ví dụ, nếu người lao động làm việc trong điều kiện bình thường, tuổi nghỉ hưu vào năm 2023 sẽ là 60 tuổi 09 tháng đối với nam và 56 tuổi đối với nữ.
2.2 Thay đổi về lương hưu năm 2023
Năm 2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước. Nội dung điều chỉnh bao gồm
nâng lương cơ sở lên mức 1,8 triệu đồng/tháng từ ngày 01/07/2023.
Những thay đổi về lương hưu năm 2023
Theo đó, những đối tượng do ngân sách nhà nước đảm bảo sẽ được tăng 12,5% lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội, cùng với việc hỗ trợ thêm cho những người nghỉ hưu trước năm 1995 với mức hưởng thấp.
Trong năm 2022, lương hưu và trợ cấp BHXH của nhiều đối tượng vẫn được điều chỉnh tăng 7,4% dù mức lương cơ sở vẫn giữ nguyên (theo Nghị định 108/2021/NĐ-CP).
2.3 Tăng mức hưởng lương hưu tối thiểu từ ngày 01/07/2023
Theo Điều 56, Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức lương hưu tối thiểu hàng tháng của người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải bằng mức lương cơ sở.
Lưu ý: quy định này không áp dụng với trường hợp người lao động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn hoặc lao động nữ chuyên trách hoặc không chuyên trách tại địa phương đó và tham gia bảo hiểm xã hội tới khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm.
Do đó, kể từ ngày 1/7/2023, khi mức lương cơ sở tăng từ 1.490.000 đồng/tháng lên 1.800.000 đồng/tháng, mức lương hưu tối thiểu hàng tháng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cũng sẽ tăng lên thành 1.800.000 đồng.
2.4 Thay đổi mức đóng quỹ hưu trí của cán bộ, công chức, viên chức.
Cán bộ, công chức, viên chức được đóng 8% tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp vào quỹ hưu trí, tử tuất.
Những người thuộc nhóm hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đóng 8% mức lương cơ sở vào quỹ hưu trí, tử tuất.
Kể từ ngày 01/7/2023, khi mức lương tối thiểu được tăng lên 1.800.000 đồng/tháng, thì mức đóng của cán bộ, công chức, viên chức cũng được tăng theo tương ứng.
Theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, công thức để tính mức hưởng lương hưu hàng tháng của người lao động là:
Mức lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng X Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Tăng mức đóng vào quỹ hưu trí có nghĩa là mức lương hưu của cán bộ, công chức, viên chức sẽ cao hơn và căn cứ vào mức đóng BHXH.
3. Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí 2023 gồm những gì?
Dựa theo Quy trình giải quyết và chi trả các chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp tại Mục 1.2.2, Điều 6, Chương III được ban hành kèm theo Quyết định số 166/QĐ-BHXH ngày 31/01/2019, người lao động cần chuẩn bị hồ sơ theo hướng dẫn tùy thuộc vào trường hợp của mình để được hưởng chế độ hưu trí.
Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí năm 2023 gồm những gì?
3.1 Trường hợp tham gia BHXH bắt buộc tại đơn vị công tác
Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí với trường hợp này bao gồm các tài liệu sau:
- Sổ BHXH.
- Quyết định, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí.
- Biên bản giám định tỷ lệ mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng giám định Y khoa với người nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động hoặc bản sao giấy chứng nhận nhiễm HIV/AIDS xảy ra do tai nạn nghề nghiệp.
3.2 Trường hợp tham gia BHXH tự nguyện hoặc bảo lưu BHXH
Hồ sơ đăng ký hưởng chế độ hưu trí cho người tham gia
BHXH tự nguyện, bảo lưu thời gian tham gia BHXH tự nguyện (bao gồm cả người đang thực hiện án tù, người xuất cảnh trái phép được trở về định cư hợp pháp, người được hủy tuyên bố mất tích bởi Tòa án) bao gồm các giấy tờ sau đây:
- Sổ BHXH.
- Đơn đề nghị theo mẫu số 14-HSB.
- Trường hợp đang chấp hành hình từ ngày 01/01/2016 trở đi cần nộp giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB).
- Biên bản giám định tỷ lệ, mức suy giảm khả năng lao động.
- Quyết định, Giấy chứng nhận chờ đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu. Nếu mất giấy này thì bổ sung đơn đề nghị (mẫu 14-HSB).
- Trường hợp xuất cảnh trái phép trở về thì cần có bản sao văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc trở về nước định cư hợp pháp.
- Trường hợp mất tích trở về cần có quyết định hủy bỏ tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, người lao động cần nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH huyện hoặc tỉnh nơi đơn vị người lao động đang tham gia đóng BHXH.
4. Về hưu sớm có được nhận đầy đủ lương hưu không?
Về hưu sớm là tình trạng người lao động muốn được về hưu trước độ tuổi quy định. Để được về hưu trước tuổi và nhận đầy đủ lương hưu theo mức đóng BHXH, người lao động cần đảm bảo thuộc một trong các trường hợp sau đây.
Những trường hợp được hưởng chế độ hưu trí bình thường khi nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm bao gồm:
- Người lao động được chứng nhận bị suy giảm khả năng lao động.
- Người lao động làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Người lao động thực hiện các công việc ở vùng được quy định là đặc biệt khó khăn.
Ví dụ, đối với nam là đủ 55 tuổi 9 tháng và đối với nữ là đủ 51 tuổi.
Các đối tượng sau đây được áp dụng chính sách tuổi nghỉ hưu sớm tối đa 10 tuổi so với điều kiện bình thường:
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trong quân đội; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân, và người làm công tác cơ yếu như quân nhân.
- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn, và học viên quân đội, công an, công tác cơ yếu được hưởng sinh hoạt phí và đang theo học.
- Người lao động có từ 15 năm trở lên với công việc khai thác than trong hầm lò và tối đa thấp hơn 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định bình thường.
- Người vô tình nhiễm HIV do tai nạn nghề nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
- Đối tượng thuộc diện tinh giản biên chế và hưởng chính sách về hưu trước tuổi theo quy định tại Điều 8, Nghị định 108/2014/NĐ-CP ngày 20/11/2014.
4.1 Nghỉ hưu sớm bị giảm bao nhiêu phần trăm lương?
Theo Khoản 3, Điều 56, Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức lương hưu hàng tháng tối đa của người đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi được tính bằng mức người nghỉ hưu đủ tuổi, nhưng sẽ giảm 2% với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.
Trường hợp nghỉ hưu trước tuổi có số tháng lẻ:
+ Dưới 06 tháng: Không giảm phần trăm lương hưu được hưởng.
+ Từ 06 tháng trở lên: Giảm 1% lương hưu được hưởng.