Hồ tiêu Vĩnh Linh, chiếc nôi của cây Hồ tiêu đã sản sinh ra giống hồ tiêu nổi tiếng mà hầu như nhiều vùng trên cả nước đều sử dụng giống Hồ tiêu này trong đó có Hồ tiêu Chư Sê, Gia lai. Một thương hiệu có tiếng trên toàn thế giới đã bắt nguồn từ đây.
Theo báo cáo của Phòng NN huyện Vĩnh Linh; toàn huyện có 1.329ha, tính đến thời điểm 2017. Người dân đã trồng hàng trăm năm nay, năng suất bình quân chỉ đạt 1,5 tấn/Ha. Trồng rải rác trên các nhà vườn của 6 xã; Vĩnh Nam, Vĩnh Hiền, Vĩnh Hòa, Vĩnh Kim, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thành. Những nhà vườn trồng nhiều nhất là 4.000 trụ. Và ít nhất 60 trụ. Phương thức trồng Hồ tiêu nơi này chủ yếu dùng cây Lồng Mứt làm trụ đỡ, mức sử dụng phân bón thâm canh hàng năm để tăng năng suất của hồ tiêu 0,5 đến 1kg phân bón NPK cho một gốc, phân Vi sinh chỉ sử dụng lúc bón lót. Nguồn nước tưới chủ yếu là tưới dí, toàn huyện chỉ vài % áp dụng tưới nước tiết kiệm. Vì lẽ đó, cá biệt có một số gia đình đã tự tìm về Chư Sê để học các mô hình canh tác cho năng suất cao lên 2 tấn đến 2,5 tấn /ha.
Ảnh: Chuyên gia HH Hồ tiêu Chư Sê gia hướng dẫn nông dân Vĩnh Linh canh tác Hồ tiêu
Người dân nơi này rất chịu thương chịu khó, bám với cây tiêu nhưng chưa biết ứng dụng các tiến bộ KHKT thâm canh chỉ áp dụng theo phương thức canh tác truyền thống, phó mặc cho trời đất nên đành chấp nhận năng suất thấp. Nhưng ưu điểm của đất giàu mùn, tầng đất sâu, thoát nước tốt. Căn cứ trên số đo PH từ 5,2 đến 6,5 tại các nhà vườn, các chuyên gia cho rằng bệnh chết nhanh, chết chậm rất ít phát triển. Chính nhờ vào yếu tố này đã giúp cho cây tiêu sống bền bĩ vời thời gian.
Vào những năm thập niên 80, người dân Chư Sê đã phát động trồng tiêu trên vùng đất mới tìm mua giống tiêu Lộc Ninh và Vĩnh Linh này về trồng thử nghiệm và sau đó cây tiêu phát triển tốt, diện tích đến nay vượt trên 4000 ha. Năng suất bình quân trên 6 tấn/ha. Nhiều nhà ăn nên làm ra đã mạnh dạn đầu tư lên đến 40.000 trụ từ giống tiêu Vĩnh Linh này. Sở dĩ có được như vậy là nhờ có Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê, một hiệp hội đã kết nối được 4 nhà, đem đến cho 1.700 hội viên là người nông dân những KHKT mới mẻ đồng thời hướng dẫn thâm canh chăm sóc vườn tiêu đúng quy trình KT. Vì vậy, năng suất Hồ tiêu Chư Sê đến nay đã đứng đầu trên toàn quốc.
Nhận lời mời của huyện Vĩnh Linh, ngày 10, 11/6/2017 đoàn công tác của Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê đã về với cội nguồn hồ tiêu Vĩnh Linh để tìm thăm lại vườn của những người nông dân nơi này đã gìn giữ bao đời nay một loại cây trồng có giá trị kinh tế lớn.
Ông Hoàng Phước Bính PCT thường trực, kiêm tổng TK hiệp hội đẫn đầu đoàn về phối hợp cùng UBND huyện Vĩnh Linh để tổ chức hội thảo trao đổi kinh nghiệm về trồng chăm sóc và phát triển cây Hồ tiêu, nhằm mục đích truyền đạt những kinh nghiệm quý về canh tác hồ tiêu bền vững từ các chuyên gia có bề dày kinh nghiệm đã từng hướng dẫn thành công cho hàng nghìn Ha của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai như ông Đồng Quốc Bảo. Cùng với Chuyên gia hàng đầu về đất và phân bón; Tiến sỹ Nguyễn Đăng Nghĩa. Qua khảo sát tại các nhà vườn ở xã Vĩnh Kim, Vĩnh Hòa, Vĩnh Hiền, huyện Vĩnh Linh, Các chuyên gia đã đến vườn tận tụy truyền đạt những kinh nghiệm. Các chuyên gia cho rằng cần phải đưa KHKT mới vào áp dụng để tăng năng suất, Có KHKT mới đáp ứng được việc trồng và canh tác thâm canh hồ tiêu hiệu quả mà không có con đường nào khác. Bên cạnh đó ông Hoàng Phước Bính đưa ra cho người nông dân cần phải hiểu biết thêm tổng quan về mặt hàng Hồ tiêu của thế giới, của Việt Nam và quy luật phát sinh, phát triển cây Hồ tiêu. Người nông dân cần phải tổ chức lại sản xuất, thành lập tổ nhóm, HTX gắn kết với doanh nghiệp cung ứng đầu vào và lo đầu ra để hỗ trợ cho nhau đồng bộ phát triển bền vững, đồng thời phát huy tác dụng thương hiệu Hồ tiêu Vĩnh Linh.

Ảnh: Hội thảo thảo trao đổi kinh nghiệm về trồng chăm sóc và phát triển cây Hồ tiêu
Qua chuyến thăm quan và truyền đạt những kiếm thức bổ ích cần có cho người nông dân, cuộc hội thảo trên 500 người đã về dự và rất hào hứng, phát biểu những vướng mắc khó khăn trong canh tác hồ tiêu. Hy vọng rằng sau cuộc hội thảo lần này sẽ giúp cho người nông dân thấu đáo thêm về lĩnh vực KHKT và đây cũng là cuộc hội thảo lớn nhất từ trước tới nay về chuyên đề cây hồ tiêu do huyện Vĩnh Linh tổ chức. Khi người dân quyết tâm, cùng sự hỗ trợ của chính quyền, các ban ngành, tin tưởng rằng người trồng Hồ tiêu trên đất Vĩnh Linh sẽ làm giàu chính trên mảnh đất của mình./.
Bài và ảnh của: An Sinh
Truyền thông Hiệp Hội Hồ Tiêu Chư Sê