Hướng dẫn các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng trong vụ Đông Xuân năm 2023-2024 và cả năm 2024

Sâu keo mùa thu hại ngô
Trên cây sắn

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng về hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật phòng trừ bệnh khảm lá virus hại sắn; tăng cường công tác tập huấn, hội thảo nâng cao nhận thức của người dân về công tác phòng trừ bệnh do cơ quan chuyên môn hướng dẫn (Văn bản số 1605/BVTV-TV ngày 21/7/2017 của Cục Bảo vệ thực vật về ban hành Quy trình kỹ thuật phòng trừ bệnh khảm lá sắn; Văn bản số 622/TT-CLT ngày 29/5/2019 của Cục Trồng trọt về ban hành Quy trình canh tác sắn, Quy trình sản xuất giống sắn sạch bệnh khảm lá và Quy trình tự sản xuất giống sắn sạch bệnh khảm lá).
Khuyến cáo người dân sử dụng giống sắn có nguồn gốc rõ ràng, sạch bệnh; không sử dụng giống HLS-11 để trồng, không mua bán, trao đổi giống không rõ nguồn gốc, giống chưa có chứng nhận của cơ quan chuyên môn.
Tăng cường công tác điều tra, phát hiện, theo dõi thường xuyên diễn biến bệnh khảm lá virus hại sắn và môi giới truyền bệnh trên đồng ruộng, dự đoán chính xác thời điểm bệnh phát sinh để chủ động các biện pháp phòng trừ hiệu quả ngay từ khi bệnh mới phát sinh ở giai đoạn cây sắn đang còn nhỏ tuổi (dưới 3 tháng tuổi). Khuyến cáo người dân bón phân cân đối, phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây để hạn chế tác động của bệnh. Đối với những diện tích sắn bị nhiễm bệnh khảm lá virus gây hại nặng nên chuyển sang trồng các loại cây trồng khác như cây đậu đỗ, cây hàng năm khác ...ít nhất 01 năm để cắt đứt nguồn bệnh mới trồng sắn trở lại.
Đẩy mạnh công tác khuyến nông; xây dựng và nhân rộng các mô hình trồng sắn có hiệu quả; áp dụng đồng bộ biện pháp kỹ thuật thâm canh và đưa nhanh các giống sắn mới có năng suất, chất lượng cao, khả năng chịu hạn, chống chịu sâu bệnh tốt vào sản xuất.
Trên cây mía
Khuyến cáo, hướng dẫn người dân tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thu hoạch, làm giống, xử lý giống trước khi trồng mới. Khi thu hoạch nên chặt sát gốc, vệ sinh đồng ruộng, thu gom tàn dư thực vật tiêu hủy. Xử lý đất, giống khi trồng mới, tuân thủ quy trình trồng, chăm sóc, tuyệt đối không lấy giống mía ở những vùng bị nhiễm bệnh trắng lá mía để trồng.
Thường xuyên điều tra, kiểm tra đồng ruộng, dự tính, dự báo chính xác tình hình gây hại của bọ hung, xén tóc hại mía, phát hiện, xử lý ngay không để lây lan. Đối với bệnh trắng lá mía nếu phát hiện phải xử lý triệt để nguồn bệnh trên đồng ruộng, nhất là ở giai đoạn mía đẻ nhánh (1-3 tháng tuổi) để hạn chế tối đa, khống chế, không để phát sinh, lây lan thành dịch.
          Trên cây cà phê
Hướng dẫn người dân thường xuyên vệ sinh vườn cây như cắt tỉa cành bị sâu bệnh, chồi vượt, cành tăm cành vô hiệu trong tán, cành sát mặt đất để vườn cà phê vừa thông thoáng vừa giảm tiêu hao dinh dưỡng vừa hạn chế sự phát sinh gây hại của sâu bệnh. Bón phân đầy đủ cân đối, kịp thời để hạn chế sâu bệnh và rụng quả.
Đối với rệp sáp: Thường phát sinh gây hại vào các tháng 4,5 là thời điểm nắng nóng - khô hạn xen kẽ những đợt mưa đầu mùa. Do vậy cần chủ động phòng trừ sớm, kịp thời khi rệp tuổi nhỏ; những vườn rệp sáp xuất hiện với mật độ cao kết hợp tưới nước phá tan lớp sáp để khi phun thuốc dễ thấm sâu vào chùm quả. Khi mật độ rệp sáp thấp có thể sử dụng các loại thuốc sinh học như: Abamectin, Azadirachtin, Nấm tím (Paecilomyces), Nấm trắng (Beauveria), Nấm Xanh (Metarhizium), ...để phòng trừ. Ở những vườn có mật độ rệp sáp cao nên sử dụng các loại thuốc hóa học có hoạt chất như: Alpha-Cypermethrin, Dimethoate, Acetamiprid, Benfuracarb, Buprofezin,…để phòng trừ; các loại thuốc trên cần pha theo nồng độ hướng dẫn trên nhãn bao bì để phun, phun đủ lượng nước thuốc và phun kỹ vào những cây, cành, chùm quả bị rệp gây hại.
Đối với bệnh gỉ sắt: Thường phát sinh gây hại mạnh vào các tháng 12/2023, tháng 01/2024; tiến hành kiểm tra và phun cục bộ những cây bị nhiễm bằng các thuốc có hoạt chất như Hexaconazole, Difenoconazole + Propiconazole…để phòng trừ.
Đối bệnh rụng quả: Thường phát sinh và gây hại mạnh vào tháng 7,8; ngoài phòng trừ rệp sáp, rệp vảy, bón phân đầy đủ, kịp thời đúng lúc, cần bón bổ sung phân trung vi lượng và phun thuốc trừ nấm gây thối cuống, có thể sử dụng thuốc có hoạt chất như Metalaxyl, Mancozeb, Chlorothalonil …pha theo nồng độ khuyến cáo phun ướt đều cành quả lá cà phê.
Đối với những diện tích đất chuẩn bị trồng tái canh cần cày sâu phơi ải đất, thiết kế lô, xử lý hố trồng, chuẩn bị cây giống đảm bảo trước khi đi vào trồng mới. (Thực hiện theo Quy trình tái canh cà phê vối được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành kèm theo Quyết định số 2085/QĐ-BNN-TT ngày 31/5/2016).
Trên cây hồ tiêu
Khuyến cáo người dân trồng tiêu rong tỉa cây che bóng làm cho vườn tiêu thông thoáng, tăng độ chiếu sáng làm tăng khả năng quang hợp của cây, hạn chế sự phát triển của dịch bệnh. Cắt tỉa cành tăm, cành sâu bệnh, cành sát mặt đất làm cho vườn tiêu thông thoáng hạn chế sự tiêu hao dinh dưỡng và phát sinh gây hại của sâu bệnh. Vun cao gốc tiêu để tránh ngập úng, những vườn có độ dốc thấp dưới 100, đất bằng phẳng phải thiết kế mương thoát nước trong mùa mưa. Bón phân cân đối, đầy đủ, giúp cây phát triển tốt, hạn chế sâu bệnh hại.
Đối với vườn tiêu bị nhiễm bệnh: Khuyến cáo người dân xử lý thuốc kết hợp thuốc tuyến trùng + nấm bệnh, sau 15-20 ngày dùng thuốc kích thích ra rễ giúp cây phục hồi bộ rễ. Đối với tuyến trùng dùng thuốc có hoạt chất: Fluensulfone, Clinoptilolite. Đối với nấm bệnh dùng hoạt chất: Dimethomorph, Metallaxyl, Fosetylaluminium. Đối với các thuốc kích thích bộ rễ như: Ric 10WP, Super humic,... Các loại chế phẩm trên hòa tan trong nước, sục xung quanh gốc cách gốc 30-35 cm, sâu 35-40 cm, sục từ 8-12 lỗ với lượng nước thuốc 4-5lít/gốc. Nồng độ pha theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Trên cây điều: Điều tra, phát hiện kịp thời các đối tượng sâu bệnh gây hại trong thời kỳ cây điều ra lá non, ra hoa và quả non như: bọ xít muỗi, sâu róm đỏ; hướng dẫn người dân sử dụng các thuốc có hoạt chất như Abamectin, Alpha-cypermethrin, Permethrin… để phòng trừ, chú ý phun ướt đều tán cây, nếu cây điều đang nở hoa không phun trước 9 giờ sáng để hoa điều thụ phấn.
Cây ăn quả
          Khuyến cáo, hướng dẫn người dân phát triển, sản xuất các loại cây ăn quả, đặc biệt là cây sầu riêng, chanh leo theo đúng tinh thần chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh tại Văn bản số 208/UBND-NL ngày 31/01/2023 về việc phát triển bền vững sản xuất sầu riêng, chanh leo trên địa bàn tỉnh và Văn bản số 3171/SNNPTNT-TTBVTV ngày 10/8/2022 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên một số cây trồng có tiềm năng xuất khẩu.
          Tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng giống sạch bệnh, giống có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Thường xuyên thăm vườn, theo dõi tình hình sinh vật gây hại để có biện pháp xử lý kịp thời; áp dụng quy trình chăm sóc, phòng trừ các đối tượng sâu bệnh hại theo Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật canh tác theo VietGAP cho 10 loại cây ăn quả chủ lực được ban hành tại Văn bản số 70/TT-CCN ngày 18/01/2022 của Cục Trồng trọt. Quản lý chặt chẽ một số đối tượng sinh vật gây hại nguy hiểm như bệnh Phytophthora hại sầu riêng, bệnh virus hại chanh leo.